Niello
Agrostemma githago
Caryophyllaceae
Àutri noum : Courouno-di-blad, Pebreto, Barbudo, Nialo, Aniello.
Noms en français : Nielle, Nielle des blés.
Descripcioun :Erbo pulèu grando que trachis dins li blad e que fai de poulìdi flour roso.
Usanço :Li grano de niello soun empouisounanto, ço que dounavo, à passa tèms (avans la criblo di gran), de farino qu'èron pas manjadisso (farino nielado). Pèr acò la nielo èro levado di champ avans o dóu tèms di meissoun : "Iéu me rapelle que me mandavo moun pèro, ère pichouno ! -Vai ciéucla un pau aquéu caire de blad -De que fau leva ? - De nielo", me disié ! O peréu : "Meissounavian l'espéuto à la fauciho, e levavian aquéli planto que i'avié dedins... La nielo fasié de grano negro" (G. Gabinel e J. Chapus in O. Madon, op. cit., p. 127).
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Agrostemma
Famiho : Caryophyllaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Champ de cerealo
Liò : Champ
- Meissoun
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Agrostemma githago L., 1753
Erbo-di-rascas
Plumbago europaea
Plumbaginaceae
Àutri noum : Erbo-enrabiado, Bagoun, Erbo-de-la-rougno, Erbo-di-couquin, Malo-erbo.
Noms en français : Dentelaire, Malherbe.
Descripcioun :L'erbo-di-racas, mens coumuno qu'à passa tèms, trachis en ribo de camin, i pèd de muraio e dins lis escoumbre ounte flouris amé de poulìdi flour vióuleto, à la fin de l'estiéu. Es uno planto eisado de recounèisse emé si flour e si fru pegous qu'arrapon li péu e li teissu.
Usanço :Èi couneigudo au nostre pèr garris la rasco. Ramentèn qu'aquesto malautié de pèu e de péu s'aprèn à de champignoun coume Microsporum canis. Freta la bèsti emé d'òli de bagoun (adouba en fasèn bouli la planto dins l'òli). Se dis peréu qu'en mastegant la racino, apaisso li ràbi de dènt (erbo-enrabiado)-TdF. Pamens se n'en fau mesfissa que fretado sus la pèu pòu douna d'enflamacioun.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Plumbago
Famiho : Plumbaginaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 8 à 12 mm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Avoust à óutobre
Liò : Camin
- Muraio
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Plumbago europaea L., 1753